#8-M: Landays e costura. A resistencia das mulleres afganas

A opresión das mulleres sigue sendo úa realidá xeneralizada nel mundo, inda nos nosos días. Pero como ciudadanas, son as afganas as que sufren as máis graves violencias e discriminaciois por el feito de seren mulleres nun país gobernado* por quen as considera infraseres. Privadas de dereitos, incluso á educación, e perseguidas se os practican ou defenden, resulta doloroso simplemente imaxinar todas as dificultades cotidianas que tán obrigadas a padecer al negárselles a posibilidá de desenvolver a súa existencia como persoas plenas. Pero elas siguen adiante como poden coa súa resistencia soterrada.

Se nesta parte del mundo na que nos toca vivir, inda tando a anos luz doutros lugares, seguimos tendo que defender os dereitos das mulleres (brecha salarial, teito de cristal, violencia machista…), cómo non ter un recordo mui especial prás afganas neste día 8 de marzo nel que conmemoramos a luita de todas?

Rahila Muska era el seudónimo de Zarmina, úa muller afgana que se suicidou -prendéndose lume- despós de que os sous irmaos lle deran úa mallega condo descubriron que escribía poemas. Aprendeu a fer poesía relacionándose con outras mulleres que lo fían -a escondidas-, e tamén a través dun programa de radio. Practicaba un xénero poético de naturaleza oral, desarrollado sobre todo nel poblo pastún, conocido como landays.

Os landays son poemas breves de dous versos e de 22 sílabas aleatorias que as mulleres afganas utilizaron durante muito tempo como úa linguaxe de protesta e coa que defender os sous dereitos. Elas creaban estas poesías, memorizábanlas e transmitíanlas de forma oral, anonimamente ou baxo seudónimo.

A este xénero pertenece el último Poema que recitou Muska núa chamada telefónica a un programa de radio:

Vendícheme a un home vello, padre. Que Deus destrúa a túa casa.

A historia de Zarmina marcou tanto á periodista e poeta Eliza Griswold que fixo úa recompilación de poemas, textos periodísticos e fotografías del universo das poetas afganas, mostrándonos as súas vidas, opiniois e versos: I am the Beggar of the World (Sou a pordioseira del mundo).

Outra historia de resistencia é a de Nadia Anjuman (Herat, 1980-Herat 4 de noviembre de 2005), poeta e periodista afgana, asesinada a golpes polo sou marido e os familiares del. As afganas non podían estudiar, traballar fóra de casa nin rir en voz alta. Pero lo que sí tían permitido era coser. El filo e a agulla foron excusas pra crear un refuxio, un cuarto propio, onde muitas mulleres aproveitaron pra estudiar literatura e compartir os sous propios versos. Este foi el caso dos “Círculos de costura de Herat”, da “Escola da agulla dourada”, onde profesores de literatura acollían a mulleres como Nadia Anjuman e proporcionánballes un espacio seguro pra ler a autores prohibidos como William Shakespeare, Honoré de Balzac, Fiódor Dostoevsky, Charles Dickens, León Tolstoy, James Joyce, Nabokov..

Tou encerrada nesta esquina
chea de melancolía e pena…
As mías alas tán cerradas e non podo volar.
Sou úa muller afgana e debo lamentarme.


Christina Lamb, periodista experta en temas da muller en Afganistán, escribiu un libro acerca dos Círculos de Costura de Herat, publicado por Harper Perennial el 2004.

* El réxime talibán -basado na Sharia- durou desde 1996 a 2001. Nel 2001 as mulleres tuveron un raio de esperanza coa expulsión dos talibais por úa coalición internacional da OTAN. Pero en agosto de 2021, os talibais entraban de novo en Kabul. Volvía a escuridá, el medo e desaparecía de novo a esperanza prás mulleres afganas.

Comparte

1 comentario en “#8-M: Landays e costura. A resistencia das mulleres afganas”

Deja un comentario

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *