Nacido en Castropol en 1964, Javier Cancio dedícase desde 1989 á cerámica, con taller en Tapia. Tamén ten úa tenda, que abre solo nos vraos, na que vende os sous traballos. Esta é a súa páxina web.
-Empezache pintando. Como e condo naceu el tou interés por este mundo da cerámica e como foi a túa evolución?
-Eu vivín en Castropol sempre. Empecei de chiripa nel mundo da cerámica. Gustábame pero non tía acceso a él. Condo se inaugurou a Rectoral de Taramundi, empezaron a vir os artesanos profesionales de Asturias. Organizaron cursos temáticos e daban un de cerámica pra profesionales. Eu non podía ir pero conocía xente e aceptáronme de ointe. Fun dous anos. El curso era de cerámica supertécnica, pero inda así funme enterando e tamén me serviu poque conocín ceramistas, e todo eso gustoume. Despós eu mesmo fixen un forno propio e empezei así.
-Gracias al tou padre, fixiche a incursión dúa forma máis rápida e máis fácil. En que consistiu esa axuda?
-El meu padre era mecánico e el meu avolo era artesán, fia galochas e muebles. Así que sí que me axudou muito lo que vin sempre na casa.
-Es de formación autodidacta, pero tamén sabemos que fixeches cursos con algús ceramistas europeos. Podías comentarnos quen son? Algún artista que admires ou que che servise de inspiración?
-Sobre todo Lucette Godard, ceramista francesa; Martí Royo, catalán; Emilio Galaxy…
-Con que materiales traballas basicamente?
-Barro al principio. Comencei coel barro. Despós empecei a usar gres refractario de alta temperatura.
-Hai muitos tipos de barro? Onde lo consigues?
-Si muitos, negro, branco marrón… Teño proveedores asturianos, concretamente de Colloto.
-Tamén son importantes os esmaltes de todo tipo: rugosos, mates, satinados, brillantes, transparentes… son muitos os que tú empregas. Hai máis aínda? Cal ou cales son os tous preferidos -se é que hai algún- ? E que diferencias hai entre elos? Algús se usan solo pra determinados traballos?
-Hai muitos tipos, sí. Eu utilizo esmaltes de todo tipo, pero gústanme especialmente os de cinza de madeira, mesturados con feldespatos e sílices porque quedan todos mui diferentes e orixinales.
-Como te aseguras de que as pezas señan duradeiras?
-Sendo de gres, como este material é de porosidá cero, son mui resistentes. El barro ou a louza son máis fráxiles.
-Que tipo de traballos realizas?
-Basicamente institucionales, muitos pra el mundo del deporte, e todos personalizados.
-En que exposiciois teis participado? Foron individuales ou colectivas?
-En muitas, expuxen cuadros sobre todo, en Ribadeo, na Veiga, Navia, Tapia, Luarca, Xixón, Uviéu… Muitas exposiciois foron individuales. algúas conxuntas, e tamén algúa colectiva con artistas da zona.
-Realizas obras pra colocar en edificios. De que tipo basicamente?
-Muitas. Condo el boom inmobiliario fixen bastantes, sí. Son murales e tamén cuadros.
-Traballas pra casas particulares. Que tipo de obra che piden?
-Cuadros, murales e lavabos. Estos pídenmos pra ter algo especial, orixinal e diferente.
-Hai algúa obra da que teñas máis orgulloso?
-Todas, cada úa ten a súa cousa, Pero na sede del colexio de administradores de fincas de Uviéu fixen tres murales abstractos dos que me sinto orgulloso e tou mui contento de telos realizado.
-Sabemos que na galería Texu de Oviedo expuxiche, xunto coel pintor José Trelles, úa mostra conxunta titulada “Enzarzadas”. En que consistiu?
-Eran fotos unidas a cerámicas que tían escritas úa palabra en cada úa. Fíxenlas en dous tonos, sepia e negro. Foi complicado sobre todo dar coel color.
-Nesa obra, xogache con 12 palabras clave: amor, babel, venus, promesa, odio, ilusión, beso, ritual, deseo, respeto, soledad e azar. Dinos cómo.
-As palabras e as fotografías foron idea de Trelles. Eu fixen as cerámicas nas que se colocaban esas palabras.
-Podías comentarnos a diferencia que hai entre ser ceramista e alfareiro?
-El alfareiro fai cerámica utilitaria, pra cociar, usar; el ceramista fai máis ben traballo de investigación e arte.
-Supoñemos que muitos encargos feiraslos prás asociaciois da zona. Que tipo de obra che piden máis?
-Especialmente premios, trofeos de todo tipo, regalos institucionales, todos personalizados e diferentes.
-As túas obras son máis da autor, individuales e -como tú las defines- diferentes cada úa; é decir, é úa cerámica artesanal, non industrial. Cres que os obxectos artesanales tein esa maxia que é propia da actividá que el ser humano realizou desde el comezo dos tempos?
-Si, claro, e eso a xente tamén lo valora, normalmente.
-Reproduces elementos del Prerrománico, como celosías, fachadas… Son todas imaxes de Asturias ou hai tamén de outros lugares?
-Non, solo de Asturias.
-Cual é a túa fonte de inspiración? Como nace cada nova obra?
-A mía obra é mui intuitiva, ás veces inspírome en paisaxes, pero normalmente é lo que vei salindo sobre a marcha.
-A cerámica é úa disciplina artística?
-Si, claro, totalmente. El epígrafe noso ta al lado dos escultores, pintores…
-Hai novas xeraciois de ceramistas?
-Hai persoas que dicen que lo son, pero eu creo que muitos non lo son senón que usurpan a profesión. Hai muito intrusismo.
-Cres que a cerámica ten futuro? Como lo ves?
-Si, creo que ten futuro pero hai que traballar ben, ter ideas, diseñar, esmaltar, fer muitas cousas. Pero sí que creo que é úa disciplina artística que ten posiblidades.
-Trátase dun oficio máis masculino que femenino?
-Non, hai muitas mulleres en todos os lugares. Por exemplo en continentes como África, son ellas as que fain muitos traballos con barro. E de feito en Asturias hai muitas mulleres.
-El plástico ta acabando cos nosos ecosistemas e pra intentar evitalo naceu el movemento artesanal ‘More Clay Less Plastic’ (“Máis cerámica, menos plástico”). Paréceche que a cerámica podería cambiar el mundo?
-A cerámica cambiou el mundo xa na Prehistoria. Almacenábase nas pezas de barro el grao, e eso xa foi un avance pra conservar os alimentos. Agora é máis complicado porque el plástico é barato e máis duradeiro. Pero a cerámica podía ser a solución pra non usar tanto derivado del petróleo.
-Hai que ser de úa “pasta” determinada pra vivir deste oficio?
-Sí, pero como cualquer outro oficio artesanal.
-E por último xa, que che gustaría decirlles a todos os novos e novas ceramistas que podan aparecer nestas épocas?
-Que proben este oficio, que si lo fain seguro que se enganchan. Moitas persoas ás que lles din cursos animáronse a continuar porque é un traballo mui aditivo. Nun dos cursos que puiden dar había dúas rapazas que eran superconflitivas na escola pero empezaron a clase e enseguida se centraron nel traballo que fíamos. As profes non lo daban creído. Pero foi así. El oficio de ceramista engancha, sí.
–Muitas gracias, Javier, por contestar todas estas preguntas prá nosa web e por formar parte dese mundo nel que cada obxecto é único e irrepetible.
PREMIOS FOLGUEIRA 2023
Este son as tres pezas cerámicas de Xavier Cancio coas que Axuntar entregou os premios Folgueira de honor, Socio de honor e Folgueira dixital nel ano 2023:
E este foi el proceso de elaboración, coa peza secando al sol:
Da súa preciosa obra conxunta, “Enzarzadas”, sacamos esta información escrita por Luís Feás Costilla nel catálogo da exposición:
“El primer sobresalto se produce por la combinación de dos técnicas tan aparentemente contrapuestas como son la cerámica y la fotografía, una tan táctil y sensorial, la otra tan visual y perceptiva. El conflicto se soluciona mediante la disposición frontal y plana de las piezas y un equilibrio simétrico en cuanto a forma y tamaño, a lo que se añade la igualación a través del color. Las doce piezas dobles están divididas en dos series de seis, la primera dedicada a al tierra, en tonos sepia, y la segunda, dedicada al viento, en tonos grises”.
“El método es confrontar la palabra recogida en el gres con una imagen fotográfica, lo que a veces sirve para ilustrar, otras para iluminar, pero siempre para sorprender y hacer pensar“.
Trelles e Cancio, nel contexto de “Enzarzadas”, asocian el AMOR ás arteiras. Dicen que “la zarza es una metáfora sobre el hecho en sí de que el amor no suelta fácilmente a quien cae en sus lazos”.
E tein esa imaxen unida a estas palabras da nosa lingua:
Pra elos a PROMESA é un campo brotando; el ODIO, un espín; el BESO, el contacto entre úa árbol e úa nube; el DESEO, úa carnosa lepiota; VENUS, úas redondas, suaves e pulidas pedras; el RITUAL, úa ola dun mar bravo (probablemente el noso Cantábrico), el AZAR, outra imaxen marina…
El propio coautor, Trelles, conta tamén esto da súa obra, nel catálogo: “A grandes rasgos, creo que la muestra se vertebra sobre el concepto de belleza interna, planteando un vis a vis entre palabra e imagen, articulada por el lenguaje visual, que alguien ya definió como “aquello que el corazón lee cuanndo la mente calla”. (…)”.
