Coordinadas pola Doutora en Lingüística Xeneral (Universidad Autónoma de Barcelona & CEU Wien -Central University en Viena-) Natalia Jardón Pérez, nas II Xornadas da Lingua e da Cultura Galega de Asturias -organizadas gracias á colaboración da UniOvi e de, Axuntar– un grupo de expertos e expertas analizarán temas lingüísticos, xurídicos, históricos, etc. que axudarán a entender millor el territorio e os problemas aos que se enfrenta a sociedade del Eo-Navia e que dificultan ou impiden el exercicio dos sous deretos lingüísticos e poin en cuestión el futuro del sou idioma propio: el galego.
Nel congreso tamén se poderá conocer el modelo educativo que se aplica na comarca del Bierzo e debatir sobre as implicaciois que ten -pral futuro del idioma- que en Asturias non se respecte un Estándar normativo axeitado al dominio lingüístico al que pertenece a variante dialectal del galego que se fala nel Eo-Navia e nas comarcas dos concellos de Allande e Ibias.
Tamos seguros que estas xornadas axudarán a que Asturias trate el asunto del idioma galego que se fala nel sou territorio con rigor, madurez, xuízo e, por fín, con sensatez.
As xornadas terán lugar nel salón de actos del Departamento de Filoloxía Española da UniOvi, el próximo 12 de decembre.
Por qué son as II Xornadas?
Condo se celebraron as Primeiras Xornadas da Lingua e da Cultura Galega de Asturias?
A chegada da democracia e a aprobación del primeiro Estuto de Autonomía de Asturias por Lei Orgánica 7/1981, de 31 de decembre, foi úa oportunidade perdida de cara al avance nos deretos lingüísticos dos asturianos galegofalantes, xa que dita lei orgánica guardou silencio e solo contemplou -nel sou articulo 4- lo que entonces se chamaba «bable»:
- El bable gozará de protección. Se promoverá el sou uso, a súa difusión nos medios de comunicación e el sou enseño, respectando en todo caso as variantes locales e a voluntariedade na súa aprendizaxe.
- Úa lei del Principado regulará a protección, uso e promoción del bable.
El galego non se mencionou, seguramente pola cultura imperante que vía como normal a minoración dos idiomas que non fosen el castellano, pero pode que tamén por desconocimento.
Al pouco tempo empezan a tirar pra diante as primeiras medidas de normalización del bable e, por suposto, el galego non aparecía e incluso se fixeron cursos de asturiano pra enseñantes nel ámbito territorial galegofalante. Debido a esa discriminación, naceron na Asturias daquel tempo as primeiras organizaciois en defensa del noso galego: el Grupo de Eilao pro Defensa da Nosa Lingua (1986) e a Mesa prá Defensa del Galego de Asturias (constituída formalmente el 30 de outubre de 1988).
El 15 e 16 de decembre de 1990, en Grandas de Salime, a MDGA organizou as I Xornadas da Lingua e da Cultura Galegas de Asturias, en homenaxe á figura del lingüista e poeta Dámaso Alonso, autor de traballos de investigación trascendentes pral galego que se fala en terras de Asturias e mentor del Glotónimo legal (gallego-asturiano) que a Xunta del Principado estableceu al desenvolver el Estatuto de Autonomía e reconocer, por Lei 1/ 1998, de 23 de marzo, de uso e promoción del bable/asturiano, el deber de tutela del galego de Asturias.
Este mes de decembre de 2025 cúmprense, polo tanto, 35 anos da celebración daquelas I Xornadas da Lingua e da Cultura Galegas de Asturias, que organizou a MDGA e que contaron coa participación del catedrático de Linguas Clásicas de EE.MM da Universidade de Uviéu, Enrique Löpez Fernández; el entonces profesor de Lingua Española na Universidade de Uviéu, Antonio Meilán García; el profesor de Filoloxía Románica e Director del Departamento de Filoloxía Galega na Universidade de Santiago, Francisco Fernández Rei; el catedrático de Lingua e Literatura galega, Xoán Babarro González; el catedrático de Lingua Española de E.U.F.P. e de E.X.B, da Universidade de Uviéu, Celso Martinez Fernández; el catedrático de Literatura Española de EE.MM en Vigo, Xosé Luís Méndez Ferrín; e el catedrático de Filoloxía Románica da Universidade de Santiago, Antón Santamarina Fernández.
Os profesores Fernández Rei, Meilán García, Babarro González, Martínez Fernández e Santamarina Fernández, xunto al Profesor Xosé Carlos Álvarez Blanco, son coautores das Primeiras Normas Ortográficas e Morfolóxicas del galelgo de Asturias, publicadas nel ano 1990, con subvención da Dirección Xeral de Política Lingüística da Consellería de Educación da Xunta de Galicia e del Servicio de Política Lingüística da Consejería de Educación, Cultura y Deportes del Principado de Asturias.
Anímate e vén ás II Xornadas da Lingua e da Cultura Galegas de Asturias!
(Entrada libre)
